|
|
Natalia Biegalska »
GRAFIKA RYSUNEK
Bohaterowie prac Natalii Biegalskiej żyją w ciasnej, czasami nawet
klaustrofobicznej przestrzeni. Także w plenerze nie mają jej zbyt
dużo wokół siebie. Przestrzeń obrazów jest płytka i uproszczona,
w większości rysunków i grafik oczyszczona ze zbędnych szczegółów.
Nawet prace pozbawione ludzkiego wizerunku ukazują obszar w dużej
mierze zamknięty, złożony z prostopadłościennych bloków, zimny
i jakby podglądany przez wąską szczelinę. Nieba jest tam niewiele,
zostaje zasłonięte przez wspinające się ku górze masywy. Co ważne,
przestrzeń nie jest także określona - nie znamy dokładnie jej wymiarów,
charakteru i innych atrybutów.
W konsekwencji takiego kreowania świata, to właśnie ludzkie postaci
wysuwają się na plan pierwszy. Dodatkowo artystka wyraźnie skraca
perspektywę, bohaterowie jej rysunków i grafik jak w filmowym
zbliżeniu zostają wystawieni na nasz ogląd, zazwyczaj z pewnym
zmieszaniem próbując patrzeć nam w oczy.
Portretowani (postaci rzeczywiste i wykreowane) to w sensie dosłownym
i przenośnym osoby samotne. Tkwią w niemal absolutnej pustce, świat
zewnętrzny nie pochyla się współczująco nad ich "małymi dramatami".
Mimo podejmowanej przez widza wiwisekcji młodzi ludzie pozostają
anonimowi. Dzieje się tak, mimo że są wyraźnie wykreowani, indywidualnie
określeni. Niektórzy wyglądają na spontanicznych i bezkompromisowych
- ich gesty manifestujące niezależność są jednak raczej teatralne niż
prawdziwe. Wydaje się, że za wyrazem pewnego znudzenia kryje się
raczej poczucie niepewności i zagubienia. Mimika postaci, pozornie
neutralna, kreuje atmosferę smutku i zadumy. Wygląda na to, że postaci,
choć stoją w centrum naszego zainteresowania, to tak naprawdę
zostają z naszego świata w jakiś sposób wykluczone.
Dodatkowo zostały - dosłownie i w przenośni - niemal "zaaplikowane"
w rzeczywistość. Wiele rysunków to kolaże; warstwy są rzeczywiście
aplikowane, dzięki czemu rysunki próbują wychodzić z płaszczyzny
w przestrzeń. Nawet grafiki wyglądają jakby skomponowane zostały
z nakładanych na siebie warstw kolorów.
Prace są bliskie monochromatyzmowi. Ich kolorystyka dobrana
ze względu na nastrój, jaki mają kreować, ogranicza się do odcieni
szarości, błękitów i brązów, wzbogaconych gdzieniegdzie czerwienią.
Kolor w grafice traktowany jest także fakturowo - płaszczyzny barwne
są chropawe i często rozmyte, nie pokrywają się z konturami form.
Rysunek - artystyczny gest jest w większości prac dynamiczny.
Zagęszczone linie stanowią rodzaj sieci, która dodatkowo więzi
bohaterów oraz zamyka je w gęstwinie powiązań i relacji, których
możemy się tylko domyślać. Niektóre prace sugerują to bardziej otwarcie,
ujawniając w warstwie obrazowej kłębowisko wici oplatających ciała
postaci.
Artystka wykazuje się w swoich pracach umiejętnością stosowania
myślowych i formalnych skrótów. Bliska jest jej poetyka ilustracji
książkowej i plakatu. Wśród licznych inspiracji literackich i muzycznych
przeważają te, które kreują nastrój niepokoju, chłodu i tajemniczości
(choć niektóre prace graficzne nie są też wolne od zjadliwej groteski).
Zestaw autorów i odniesień do konkretnych motywów stanowi
w jakimś stopniu odbicie osobowości i fascynacji samej autorki, ale
sposób, w jaki wpływają one na kreowanie wizji świata w jej pracach,
pozwala przypuszczać, że Natalia Biegalska nie proponuje nam tylko
rodzaju artystycznego ekshibicjonizmu. Jej twórczość może stanowić
rodzaj bardziej uniwersalnej diagnozy współczesnego świata i miejsca
człowieka (szczególnie młodego) w zhomogenizowanej i nieprzyjaznej
rzeczywistości, w świecie zachwianych - albo może nawet nieobecnych
- wartości, wobec braku drogowskazów w świecie chaosu i wewnętrznego
zagubienia.
W pracach artystki człowiek - główny przedmiot jej zainteresowania
nie uzyskuje, jak można by się spodziewać, waloru symbolu. Nie staje
się centrum przestrzeni metaforycznej. Tu postać, pozbawiona swego
realistycznego, wyrażającego się w szczegółach kontekstu, pozostaje
osobna, samotna i nieco bezradna. W takim sposobie rozpoznawania
świata obecne są z pewnością echa różnych tradycji, w tym tradycji
egzystencjalnej. Jeżeli moglibyśmy mówić o rodzaju - wyrażanej
artystycznymi środkami - diagnozy, to jest to raczej wypowiedź na
temat kondycji czasów i człowieka, który żyje tu i teraz.
Twórczość Natalii Biegalskiej można by określić jako twórczość "skróconej
perspektywy" - wspomniana bliskość oglądu człowieka i jego rozterek
jest jednym z przejawów takiego właśnie sposobu postrzegania
rzeczywistości.
Młoda artystka szuka właściwego sobie języka, używa przy tym różnych
technik graficznych: akwaforty, suchej igły, drzeworytu. Porusza się po
ich obszarze ze swobodą. Wybrane środki ekspresji, charakterystyczne
dla poszczególnych sposobów wypowiedzi, niewątpliwie współgrają
z istotą emocjonalnego przekazu. Jest to z pewnością droga ku
szlachetnej prostocie - cichej, a jednak głośniejszej niż niejedno puste
wielosłowie.
Dariusz Leśnikowski
KATALOG
|
|
|
|